Belangrijke info over afwijkende cellen in de baarmoederhals

Elke vrouw die seksueel actief is, wordt aangeraden om jaarlijks of elke 18 maanden een afspraak bij haar gynaecoloog te maken. Vanaf 25 jaar wordt het aanbevolen om elke drie jaar een uitstrijkje te laten afnemen. Via het uitstrijkje kan worden bepaald of het HPV-virus aanwezig is en of er afwijkende cellen in de baarmoederhals zijn.

Preventie bij baarmoederhalskanker

In België kunnen we trots zijn op ons gezondheidszorgsysteem. De Vlaamse overheid moedigt vrouwen tussen 25 en 64 jaar aan om elke drie jaar een uitstrijkje te laten maken, wat een belangrijk onderdeel is van het bevolkingsonderzoek om baarmoederhalskanker preventief op te sporen.

De overheid stuurt vrouwen een brief per post om hen hierover te informeren, en het laboratoriumonderzoek is gratis. Het remgeld dat bij een consult bij de gynaecoloog moet worden betaald, blijft echter van toepassing.

Het uitstrijkje is de belangrijkste manier om baarmoederhalskanker vroegtijdig op te sporen. Hoewel baarmoederhalskanker langzaam kan ontwikkelen, is het van cruciaal belang om het in een vroeg stadium te detecteren, omdat dit de kans op succesvolle behandeling aanzienlijk vergroot.

Oorzaken van baarmoederhalskanker

Baarmoederhalskanker wordt bijna altijd veroorzaakt door een infectie met het HPV-virus (humaan papillomavirus). Er bestaan meer dan 100 verschillende soorten HPV, waarvan sommige het risico op baarmoederhalskanker kunnen verhogen. Het is goed om te weten dat bijna 80% van de mensen op enig moment in hun leven met HPV in contact komt.

HPV wordt meestal overgedragen via seksuele activiteit, en hoewel condooms een zekere bescherming bieden, beschermen ze niet volledig tegen de overdracht van het virus. HPV kan ook via andere manieren worden overgedragen, zoals via de handen, vingers, huid en mond bij orale seks of het aanraken van iemands geslachtsdelen. Het virus kan in veel gevallen inactief blijven en geen symptomen veroorzaken, maar de drager kan het wel overdragen op een partner.

Wat betekenen afwijkende cellen in een uitstrijkje?

Er zijn drie mogelijke uitslagen bij een uitstrijkje:

1. Normaal: alle cellen zien er normaal uit. Een volgend uitstrijkje is pas nodig na drie jaar.
2. Onvoldoende: er is niet voldoende informatie om het uitstrijkje goed te beoordelen. Hier zijn verschillende redenen voor. Hier wordt er een controle uitstrijkje gedaan na drie maanden.
3. Afwijkend: er is sprake van een infectie met HPV en er zijn cellen die afwijken. Hier gaan we verder op in hieronder. Een volgend uitstrijkje is dan na drie of zes maanden naargelang het advies van je gynaecoloog.

Indien afwijkende cellen worden aangetroffen, zal de gynaecoloog via een microscoop kijken naar de baarmoederhals en met behulp van azijnzuur beoordelen hoe sterk de afwijkingen zijn en hoe groot het gebied is. In sommige gevallen kan een biopsie worden genomen voor verder onderzoek.

Er bestaan drie type afwijkingen in het baarmoederhalsweefsel;

1. CIN 1 = lichte afwijking of milde dysplasie. In dit geval is geen behandeling nodig, omdat de afwijking meestal binnen twee jaar vanzelf verdwijnt. Een controle-uitstrijkje wordt na één jaar aanbevolen.
2. CIN 2 = matige afwijking of matige dysplasie. Dit wordt vaak gevolgd door een uitstrijkje na zes maanden om te controleren of de afwijking verandert. Soms wordt een behandeling aanbevolen.
3. CIN 3 = ernstige afwijking of ernstige dysplasie. Bij ernstige afwijkingen is de kans groot dat het zich verder ontwikkelt naar baarmoederhalskanker, tenzij er ingegrepen wordt. Behandeling door een gynaecoloog is dan aanbevolen.

We moeten er ons van bewust zijn dat een uitstrijkje een momentopname is. Zowel bij een goede uitslag als een slechte uitslag blijft het belangrijk zich regelmatig te laten controleren. En neen, een afwijkend uitstrijkje wil daarom niet zeggen dat je baarmoederhalskanker hebt of zal krijgen. In het meest van de gevallen verdwijnen de afwijkende cellen gewoon vanzelf!

Wat kun je doen bij afwijkende cellen in de baarmoederhals?

Cervicale dysplasie is de term voor abnormale veranderingen in de cellen van de baarmoederhals, wat kan leiden tot baarmoederhalskanker. Er zijn verschillende factoren die het risico op cervicale dysplasie of baarmoederhalskanker kunnen verhogen:

• Op vroege leeftijd seksueel actief zijn.

==> Bron: Early-onset of sexual activity as a potential risk of cervical cancer in Africa: A review of literature.

Conclusie : Vroege seksuele activiteit wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op infectie met het humaan papillomavirus (HPV), wat een belangrijke risicofactor is voor cervicale dysplasie en baarmoederhalskanker.

• Veel verschillende seksuele partners hebben

==> Bron: Multiple Sexual Partners as a Potential Independent Risk Factor for Cervical Cancer: a Meta-analysis of Epidemiological Studies

Conclusie: Het aantal seksuele partners is significant gerelateerd aan het risico op HPV-infecties, wat op zijn beurt het risico op cervicale dysplasie en baarmoederhalskanker verhoogt.

• Een infectie met herpes simplex type II

==> Bron: Herpes simplex virus and risk of cervical cancer: a longitudinal, nested case-control study in the nordic countries

Conclusie: Herpes simplex type II wordt genoemd als een risicofactor die het risico op cervicale dysplasie kan verhogen, vooral in combinatie met een HPV-infectie.

• Een infectie met HPV

==> Bron: HPV and Cancer

Conclusie: HPV-infecties, vooral infecties met hoog-risico typen (zoals HPV-16 en HPV-18), zijn de belangrijkste risicofactor voor de ontwikkeling van cervicale dysplasie en baarmoederhalskanker.

• Roken

==> Bron: Smoking and Cervical Cancer

Conclusie: Alle meta-analyses en multi-institutionele onderzoeken wijzen erop dat roken een belangrijke cofactor is voor plaveiselcarcinoom van de baarmoederhals ( = kanker van de plaveiselcellen, dit type kanker komt bij 8 van de 10 vrouwen met baarmoederhalskanker voor ) en waarschijnlijk ook voor baarmoederhalskanker.

• Het gebruik van de anticonceptiepil

==> Bron: Oral contraceptives use and risk of cervical cancer-A systematic review & meta-analysis

Conclusie: Langdurig gebruik van orale anticonceptiva kan het risico op cervicale dysplasie en baarmoederhalskanker verhogen.

Nawoord

Hoewel sommige van deze bovenstaande factoren niet te veranderen zijn, kunnen bepaalde aanpassingen in je levensstijl een positieve invloed hebben op je gezondheid. Bijvoorbeeld, het stoppen met roken kan je gezondheid aanzienlijk verbeteren. Als je afwijkende cellen hebt en rookt, overweeg dan om te stoppen. Ook het overwegen van stoppen met de anticonceptiepil kan soms voordelig zijn voor je algemene welzijn, maar bespreek dit altijd met je arts of gynaecoloog.

Mijn boodschap voor alle meisjes en vrouwen: ga zodra je seksueel actief bent naar je gynaecoloog. En blijf ook regelmatig gaan, zeker voor uitstrijkjes. Sla geen enkele keer over!   

De bedoeling is écht om te informeren en iedereen aan te sporen om aan preventie te doen. Er is nog zoveel te vertellen over afwijkende cellen, baarmoederhalskankerpreventie enz.. Maar ik denk dat de belangrijke vragen wel beantwoord zijn.

Vond je dit een interessant artikel? Lees ook mijn tips om je vagina gezond te houden.

De informatie op onze blog is louter informatief. Onze tips of adviezen die we in de blogartikels meegeven, vervangen in géén geval het advies van een arts of apotheker. Raadpleeg bij klachten of ziekte steeds uw behandelende gezondheidstherapeut/ arts of apotheker.